Kilise ve Camiiler / Diyarbakır

Gezintimiz esnasında Ulu Camii ve Kale Camii'nde (Hz. Süleyman Camii) restorasyon olduğu için uğrayamadık. Şeyh Mutahhar Camii (Dört Ayaklı Minare'nin olduğu..) açıktı ama minarenin altında 8 çizenler yüzünden giriş kapısına ulaşamadım. Önünden geçtiğimiz bir kaç camii de kapalıydı... Bizde bulduğumuz ilk kiliseye girdik, girmişken mum da diktik..

Dört Ayaklı Minare

Akkoyunlu Kasım Han tarafından yaptırılan Şeyh Mutahhar Ca­mii'sinin dört ayaklı minaresi dört sütun üzerinde inşaa ettirilmiştir. Ben de daha önce hiç ilgilenmediğim 'dört ayaklı minare'yi hiç böyle hayal etmemiştim, alakasız bir yerinde ayak olduğunu falan düşünmüştüm. Ama gerçekten minareyi 4 koca ayağın üzerine dikmişler, camii hemen gerisinde kalıyor. Ve enteresan bir şekilde civardan geçen insanlar ayakların arasından 8 çizip duruyorlar. Sebebi sütunların altından 7 defa geçenin dileğinin yerine geldiğini inancı imiş. Bu da enteresan, tabi ki öyle bir şey yapmadım. Yakınında bulunan Surp Giragos kilisenin çan kulesi, bu minareden uzun oldugu için 1913'te yıktırılmış, bunu da kınıyorum..

 

Hava sıcaktı gezerken, gerçi en gezilebilir mevsimde oradaydık sanırım, haziran ayından sonra Diyarbakır'da dolanmak istemem...

Mar Petyun Keldani Kilisesi

Keldaniler ve Süryaniler M.S 37 yılında Mezopotamya'da Hristiyanlığı kabul eden ilk halklardanmış. Papa'nın otoritesini kabul eden Keldaniler inanç sistemlerini koruyarak ayinlerini kendi dilleri olan Keldanice yapmışlar. Kilisenin yapım yılı kesinlik kazanmamış ancak 17. yüzyıla dayandırılıyor inşaa tarihi. Tarihi boyunca bir çok onarım görmüş, son olarak da bir kaç yıl önce restore edilmiş. Burası bir katolik kilisesi, kilisenin bir çok yerinde de Keldanice yazıtlar bulunmakta, çoğu korunmuş...

 

Tabeladaki giriş saatlerine takılmamak lazım, kapıyı çalan herkese açıklar...

Bu arada bu postu eklerken araştırdım; 1869'da yapılmış sayımda; Diyarbakır'da 2 patrikhane, 15 hanefi camii, 4 şafii camii, 30 mescid, 11 türbe, 5 tekke, 6 medrese, 13 kilise, 1 havra varmış. Nüfusun 21.372 olduğu tarihte, nüfusun 9.814'ü müslüman 11.558'i gayrimüslimmiş. Müslüman kesimi kürt, türk, arap ve fars kökenli toplum oluştururken, gayrimüslimleri de katolik ve ortodoks olarak ayrılan ermeni, süryani, rum ve onların haricinde keldani, protestan ve yahudiler oluşturuyormuş. Rakamlar şaşırtıcı.. 2009'da yapılan sayımda ise şehir nüfusu 1.500.000 küsür çıktığına göre camii ve kiliselerin ziyaret popülaritesine ilişkin fikirlerimiz oluşabiliyor. Uğrayamadığım Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi ve Sant Georgi Kilisesini başka bir sefere erteledim. Belki o vakit restorasyondaki camiiler de ziyarete açılmış olur....